De Oorzaak

Kijk eens goed wat er gebeurt wanneer er bepaalde emoties of gevoelens door je heen gaan. De normale gang van zaken is dan dat je je gaat afvragen waarom. Je gaat op zoek naar de oorzaak. Er is bijvoorbeeld iets gebeurt wat je verontrust en daarom is er angst. Of iemand heeft iets gezegd wat je stoort en er is boosheid. Altijd zijn er gedachten aan dat gevoel of die emotie gelinkt. Het lijkt alsof die gedachten een mening hebben over wat er is.
Je wilt bijvoorbeeld niet ongerust zijn, je wilt geen angst hebben. Of je vindt dat die iemand het helemaal bij het verkeerde eind heeft en je zult hem dat op het gepaste moment wel eens duidelijk maken. De angst en de boosheid nemen dan alleen maar nog toe. Je zit op een mallemolen van gedachten en gevoelens waar je niet meer uit schijnt te geraken. Je wordt helemaal op sleeptouw genomen: de wereld van samsara is geboren.

De boeddha vertelde ooit: wanneer je getroffen wordt door een pijl, ga je dan proberen te achterhalen uit welk hout die gemaakt is of welke vogel gestorven is voor zijn veren? Of wil je in eerste instantie weten wie die pijl op je afgeschoten heeft of zelfs ook maar waarom? Wanneer je ooit klaar bent met het nagaan van de oorzaak van dit alles, ben je wellicht lang bezweken.

Zo is het precies dat het ons ook vergaat wanneer we buiten ons de oorzaak van alles gaan zoeken. Er is daar geen oorzaak. De reden waarom we lijden, is dat we controle willen over wat gebeurt. Dat we de dingen niet aanvaarden zoals ze zijn, er is weerstand. Maar wanneer je nu eens rustig zo’n gedachte of gevoel gaat onderzoeken wat hou je dan substantieel over?
Kun je die gedachte betasten? Kun je dat gevoel, die emotie zien? Heeft het een kleur? Of ook maar een vorm? Heeft die gedachte een geur misschien? Waartegen vecht je dan? Waarom lijd je? Wat maakt je zo van streek?

Het wordt zelfs voor een kind duidelijk dat de oorzaak van je ongenoegen niet buiten jou te zoeken valt, het heeft zelfs geen substantie. Hoe komt het dan toch dat je gelooft dat jou onrecht wordt aangedaaan? Waarom ben je bang? Waarom vind je dat wat gebeurt of zou kunnen gebeuren onrechtvaardig?

De oorzaak ligt bij jezelf. Of liever bij het schijnbaar onwankelbare geloof dat het jou overkomt! Dat jij het bent die angst heeft, dat jij het bent die boos wordt, dat jij het bent die moet afzien! Roei de wortel uit en je zult merken dat alles verdwijnt als sneeuw voor de zon.
VanZelf. Het gaat vanZelf weer terug van waar het gekomen is. Zomaar, zonder enig onderzoek, zonder er enig belang aan te hechten, zonder zelfs ook maar de geringste inspanning. Waar zijn ze dan al die muizenissen, al dat gepieker, al die zorgen? Je kunt zelfs niet zeggen dat ze verdwenen zijn; ze waren er niet eens echt. Als ze er echt waren, waar zijn ze dan nu heen? Op-gelost.

Wees niet langer Don Quichote die vecht tegen de windmolens in de vorm van gedachten en emoties. Besef ten volle, ten diepste dat het een dwaas gevecht is dat je nooit kunt winnen.
Wanneer je ziet dat alles als vanzelf oplost, zal uiteindelijk ook het geloof in een afgescheiden ‘zelf’ verdwijnen.

En dan wordt Stilte jouw enige Realiteit.