Alexander Smit

Het moet nu een jaar of vijftien, zestien geleden zijn geweest. Het was een heuglijke dag want mijn leven plofte plots en zonder schijnbare verwittiging in elkaar: mijn vrouw met wie ik bijna twintig jaar samen was geweest en waar ik twee kinderen bij had, verlieten mij. Er was geen weg meer terug en dus moest het maar. Van de ene op de andere dag kwam ik zo letterlijk op straat te staan. Mijn zelf opgezette bedrijfje kon ik wel vaarwel zeggen en ik woonde toen in West-Vlaanderen waar ik hoegenaamd niemand kende en daar ook geen enkle reden toe, het laatste gebied mij de eerlijkheid om dat te zeggen want het was wel zo.

Ik kon dus geen kant meer op en besloot onverrichterzake naar mijn geboortedorp terug te keren waar mijn ouders mij tenminste nog enigszins konden opvangen en onderdak geven. Ik zei het al, ik leefde van de uitkering, dronk mezelf elke dag moed in om de dag door te komen en toen kwam er een dag waarop ik zag dat het zo niet langer verder kon. Ook mijn eigen kinderen hadden mij de rug toegekeerd wat ik hun niet eens echt kwalijk nam, zo zijn kinderen immers. Keihard. Ik begon uit verveling heel veel te lezen en dan nog wel het soort boeken waar ik vroeger nooit enige belangstelling voor getoond had. Spirituele boeken. Ergens boden ze me soelaas voor mijn totaal uitzichtloze situatie. Wat had ik te verliezen? Maar wie schetst mijn verbazing, doen die dinge me in bealag begonnen te nemen, ze begonnen me echt te boeien. Ik haalde elke week in de plaatselijke bibliotheek mijn portie lektuur. Ik las over Tao, over Zen en dan nog vooral over het Thibetaanze boeddhisme, waarschijnlijk omdat ik de Dalaï Lama een oud maar wijs man vond, toen nog wel. Nu vind ik het niet meer dan een of andre monnik die elke dag dezelfde kleren aantrekt en zijn dag doorbrengt met het plegen van meditatie en andere vreemde bezigheden. Maar ik herinner me nog wel dat ik hem hoe dan ook ‘wijs’ vond. Een man die schijnbaar wist waarover hij sprak en hij pleegde in elk geval in mijn ervaring geen geweld, ook niet tegen de Chinese agressors die zijn land stilaan maar zeker kapot maakten.

Van het Tibetaanse boeddhisme met zijn vele rituelen en gebedstrommels en hun ‘om om’ gezang kreeg ik echter al snel genoeg. Het stond te ver van mijn wereld die er niet rooskleurig uitzag. Een goede Duvel of een fles wodka gaf mij meer voldoening. Maar het bleef maar terugkomen en ik dacht aan nog een verslaving ondanks mezelf en ik begon liters boeken te verslinden over Zen. Zen vond ik minder nonsens uitstralen tot ik uiteraard ook mijn eerste stappen zette om aan zazen te gaan doen. Ik zag van alles en niet alleen door de drank maar vooral omdat ik van al dat stil zitten gek werd. Maar ik las nog meer verheven boeken en kwam daarna bij het ‘gewone boedhisme’ terecht. Maar dat is zo passief. Dat doet zo weinig behalve met een bedelnap rond de straat lopen en om eten bedelen en mediteren natuurlijk. Maar daar had ik ondertussen mijn buik al meer dan vol van. Mediteren met een kater van hier tot in Tokyo lukt niet zo heel best. Zo ging het een aantal jaren op en neer tot ik door omstandigheden in Gent terecht kwam. Vraag me niet meer hoe dat liep want het was louter toeval en toeval valt zoals we allemaal weten ons gewoon ‘toe’.

Daar ging de hemel voor mij open want toen ik de –plaatselijke, locale bibliotheek drie keer had uitgelezen over Tao, Zen en andere rotzooi, vond ik in Gent het paradijs: de immense stadsbibliotheek waar boeken stonden waar ik nog nooit had van gehoord. Ik was nog steeds op zoek maar wist zelf niet eens naar wat behalve geregeld naar een voorraad drank

En dan gebeurde wat ik bijna eenmirakel zou durven noemen omdat ik bij lange niet ooit gevoelens in die richting had rekening gehouden. Een priester zat er zeker niet bij mij in, die mannen met hun lange rokken boezemden me eerlijk gezegd wat schrik in; ik vertrouwde ze zelfs helemaal voor geen cent. En zo gebeurde dat ik op een dag tussen de vele rekken in de Gentse stadsbibliotheek glimlachendtond te genieten zonder enige daaarvoor aanwsiijsbare reden toen eer een boek in mijn handen viel. Letterlijk. Ik had er niet adhter gezocht en het heeft me jaren gekost voor ik er achter kwam dat het een hindoeïstiche thematiek –behandelde. En ik meen me te herinneren dat ik zelfs een broertje door had aan alles wat ook maar naar hindoeïsme rook. Ik vind het ook zo onprettig ruiken, ik weet niet wat jullie daar van vinden. In elk geval erger dan de meest ongewassen soutane van een katholiek clownesk figuur. Maar ik heb altijd al de gewoonge gehad om vrij naÏef door het leven te gaan, dus dat kon er nog wel bij en ik stelde me geen vragen, ging niet op onderzoek uit zoals sommige serieuze mensen dat wel plegen te doen.

Het was een boek van de hand van Alexander Smit met de weinig zeggende en erg korte titel ‘Bewustzijn’. Ik dacht nog even, een beetje bewust worden is niet zo erg had ik nog niet veel van terecht gbracht in mijn kromgegroeide bestaan. Het boek ging mee de tram op. Samen met nog een heleboel andere literatuur want ik haat het om zonder leesvoer te vallen en stel je voor dat het boek niks voorstelde.

Het liep enigszinds anders want het is het belangrijkste boek in mijn leven geworden. Ik werd er totaal door overhoop gesmeten, door elkaar geschokt en kon met de beste wil van de wereld niet geloven wat ik zat te lezen.

Zo is Alesander in mijn leven gekomen. Ik heb hem helaas nooit in levenden lijve mogen ontmoeten maar nu lijkt het alsof ik hem altijd gekend heb. Het boek werd een bijbel voor mij en ik heb het meer dan een keer gelezen. Later zijn er nog vaal andere werken van die strekking gekomen maar ze gingen allemaal over hetzelfde: het mysterie dat het Leven is, het mysterie dat IK BEN.